ΤΑ ΠΡΟΟΙΜΙΑ. ΤΟ ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΥΦΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αρχηγός της Φ.Ε.

    Στις 12/4/1820 αναλάμβανε την αρχηγία της Φ.Ε. ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, «στρατηγός και υπασπιστής του αυτοκράτορα» της Ρωσίας. Η σημαντική αυτή εξέλιξη είχε ως συνέπειες:

- την απόκτηση από την Εταιρεία στιβαράς ηγεσίας·

- τον τερματισμό της αβεβαιότητας γύρω από την Ανώτατη Αρχή·

- την επικράτηση της τάξης και της πειθαρχίας στους κόλπους της Εταιρείας·

- την αναβάθμιση του κύρους της Εταιρείας·

- την αθρόα προσέλευση στους κόλπους της Εταιρείας νέων και επιφανών μελών, και

- τη δυνατότητα διεξαγωγής του Αγώνα.

     Μετά την ανάληψη της ηγεσίας της Εταιρείας ο Υψηλάντης προχώρησε στις παρακάτω ενέργειες:

      α) Μετέβη στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας στην Αγ. Πετρούπολη όπου είχε μυστική συνάντηση με τον Καποδίστρια, ο οποίος τον ενθάρρυνε να προχωρήσει στην προετοιμασία και στην έναρξη του Αγώνα.

    β) Επιδόθηκε μαζί με τον Ξάνθο στην ηθική και υλική προετοιμασία για τον Αγώνα. Προς τούτο 1) έστειλε επιστολές προς τους επιφανέστερους, συνετότερους και πλέον δραστήριους φιλικούς για να τους αναγγείλει την ανάληψη της αρχηγίας. 2) Αναδιοργάνωσε και κινητοποίησε το σύστημα εξασφάλισης εσόδων για την Εταιρεία.

      γ) Περιόδευσε στη Μόσχα, στην Οδησσό και σε άλλες πόλεις της νότιας, κυρίως, Ρωσίας με τους Ξάνθο, Ι. Μάνο και το γιατρό Πέτρο Ηπίτη, για να γνωρίσει μέλη και στελέχη της Εταιρείας που δραστηριοποιούνταν εκεί.

    δ) Ασχολήθηκε με την οργάνωση και τη στρατηγική του Αγώνα. Προς τούτο καταστρώθηκαν ή προτάθηκαν διάφορα σχέδια, τα οποία μελετήθηκαν και αξιολογήθηκαν. Τελικά ενέκρινε το «Σχέδιον Γενικόν» που συνέταξαν οι Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας) και Γεώργιος Λεβέντης.

     ε) Στην Οδησσό συνάντησε τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο, διερμηνέα στο ρωσικό Προξενείο των Πατρών. ΄Εφθασε στην Οδησσό στις 22 Αυγ., απεσταλμένος των προκρίτων της Πελοποννήσου. Σε αυτόν ο Υψηλάντης ανακοίνωσε την πρόθεσή του ν’ αρχίσει τον Αγώνα στις αρχές του 1821. Εκείνος από την πλευρά του τον ενημέρωσε για την κατάσταση που επικρατούσε στην Πελοπόννησο. Πρότεινε δε στον Υψηλάντη η Επανάσταση ν’ αρχίσει από τη Μολδαβία, παραθέτοντας πειστικά επιχειρήματα για την καταλληλότητα αυτής της επιλογής. Ο Υψηλάντης συμφώνησε κατά βάση αλλά επιφυλάχτηκε να συνεννοηθεί και με τον ηγεμόνα της Μολδαβίας Μιχ. Σούτσο.

      στ) ΄Ελαβε επιστολές που τον παρότρυναν να επισπεύσει την έναρξη της Επανάστασης. Προκειμένου να πάρει την οριστική του απόφαση συγκάλεσε στο Ισμαήλιο της Βεσσαραβίας σύσκεψη για τις 7/10/1820. ΄Ελαβαν μέρος περί τα 20 στελέχη της Φ.Ε. (Ξάνθος, Δικαίος, Λασσάνης, Περραιβός κ.ά.). Η συνεδρίαση ήταν θυελλώδης. Η απόφαση ήταν προϊόν του ασυγκράτητου Παπαφλέσσα και πρόβλεπε: 1) την επίσπευση της έναρξης της Επανάστασης και 2) την κάθοδο του Υψηλάντη στην Πελοπόννησο.