Η ΑΠΑΡΑΜΙΛΛΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Ο ΑΠΥΘΜΕΝΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ

 Ένα από τα θαυμαστότερα πολιτισμικά επιτεύγματα του ελληνικού λαού είναι η μοναδική στον κόσμο μυθολογία του, προϊόν φαντασίας, συναισθηματικού ξεχειλίσματος, θρησκευτικής αναζήτησης, ερευνητικής διάθεσης, φόβου, πόθου αθανασίας κτλ. Αν θα θέλαμε να κατατάξουμε σε θεματικές ενότητες τους ελληνικούς μύθους, θα σχηματίζαμε τα εξής σύνολα: εκείνους που περιγράφουν τη γένεση των θεών και θεοτήτων (θεογονία), εκείνους που αναφέρονται στη γένεση του κόσμου (κοσμογονία), εκείνους που εξιστορούν τα κατορθώματα ηρώων και ημίθεων (ηρωική μυθολογία), εκείνους που αναφέρονται στη διαπάλη θεών, ημίθεων, Γιγάντων, Τιτάνων κτλ. για την τελική επικράτηση, και εκείνους που ασχολούνται με όσα συμβαίνουν στον Άδη. 

   Η μυθολογία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο καθρέπτης της ψυχής ενός λαού, αλλά και πολύτιμο κομμάτι της ιστορίας του. Αν ο ελληνικός λαός δεν είχε δημιουργήσει ιστορία, αν δεν είχε αγγίξει τις κορυφές του πανανθρώπινου πολιτισμού, αν είχε αφανιστεί στο μεταίχμιο  Ιστορίας και προϊστορίας, όπως τόσοι άλλοι λαοί, θα αρκούσαν και μόνο οι μύθοι του να του χαρίσουν τον πανανθρώπινο θαυμασμό και την αθανασία. 

 Οι μύθοι δεν είναι απλά δημιουργήματα αχαλίνωτης φαντασίας, ειδικά μάλιστα οι ελληνικοί. Είναι στο σύνολό τους πνευματικά καλλιτεχνήματα. Αυτό θα το διαπιστώσουμε καλύτερα αν αναλογιστούμε και υπολογίσουμε την τεράστια επίδραση που έχουν, πάνω από 3.000 χρόνια τώρα, όχι μόνο στον απαράμιλλο ελληνικό πολιτισμό αλλά και στον παγκόσμιο. Αριστουργήματα του θεάτρου, της γλυπτικής, της ζωγραφικής, της μουσικής, της λογοτεχνίας κτλ. είναι εμπνευσμένα από τη θεματολογία της ελληνικής μυθολογίας. Αυτή δε η πηγή μοιάζει να είναι αστείρευτη, αφού δεν έπαυσε εδώ και 30 αιώνες να τροφοδοτεί την ανθρώπινη δημιουργικότητα. 

 Οι μύθοι δεν είναι μόνο «παραμύθια» και φαντασιώσεις. Πολλοί από αυτούς (ιδιαίτερα οι ηρωικοί) περικλείουν στον πυρήνα τους σημαντικές ιστορικές αλήθειες. Αυτό πια δεν είναι μια υπόθεση, αλλά επιστημονική βεβαιότητα. Ιδιαίτερα οι αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στο φως στοιχεία που επαληθεύουν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει πληροφορίες, που μόνο από τους μύθους έχουμε και στις οποίες πριν από λίγα χρόνια ελάχιστοι ή κανένας έδινε σημασία. Χάρη στη Μυθολογία οι γνώσεις μας, για την προϊστορική κυρίως περίοδο, διαρκώς πλουτίζονται. Και όχι μόνο για ιστορικά γεγονότα (ίδρυση πόλεων, μετακινήσεις φύλων, συγκρούσεις λαών κ.ά.), αλλά και για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων (ασχολίες, οικονομία, έθιμα, θρησκευτικές δοξασίες κτλ.). Ένας ολόκληρος λαμπρός κόσμος ξεπηδάει μέσα από τους μύθους, ένας κόσμος που είναι περίτεχνα τυλιγμένος σε θελκτικές διηγήσεις, που μοιάζει να έπλασε η ανθρώπινη φαντασία στις πιο ακραίες της πτήσεις. 

  Μερικά από τα θαυμαστότερα και συγχρόνως άξια ιδιαίτερης προσοχής και έρευνας στοιχεία των ελληνικών μύθων είναι η πολυπλοκότητά τους, η διαπλοκή τους, οι πολλές εκδοχές του ίδιου μύθου και τελικά το δαιδαλώδες τους. Μοιάζουν με φαντασιώσεις ή όνειρα εφιαλτικά, που ταυτόχρονα είναι και δεν είναι κάτι, είναι και τούτο αλλά και κάτι άλλο, γίνεται εδώ αλλά και  κάπου αλλού. Αυτά τα παιχνιδίσματα της φαντασίας συνιστούν μία από τις μοναδικότητες των ελληνικών μύθων. 

  Ο μεγαλύτερος όγκος των μύθων είναι καταχωρισμένος στην προφορική παράδοση του ελληνικού λαού. Από εκεί τους άντλησαν ο Όμηρος, ο Ησίοδος (οι κύριες γραπτές κι οργανωμένες πηγές μας) και οι άλλοι αρχαίοι δημιουργοί. Είναι προφανές ότι οι μύθοι δεν έχουν ούτε την ίδια καταγωγή ούτε την ίδια ηλικία. Αν είναι αναγκαία πάντως μια χρονολογική ένταξη, θα λέγαμε ότι είναι τα γεννήματα κυρίως των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων. Βέβαια δεν έμειναν με την αρχική τους μορφή, αναλλοίωτοι. Κατά τη διαδρομή τους συμπληρώθηκαν, μεταβλήθηκαν, εμπλουτίστηκαν ή πήραν διάφορες μορφές κάτω από την επίδραση των τοπικών παραδόσεων και αντιλήψεων. Γιαυτό και έχουμε μύθους κατά περιοχές μέσα στον ελλαδικό χώρο, π.χ. Αττικής, Φθίας, Μαγνησίας, Θράκης, Πιερίας, Κρήτης κτλ. 

  Έτσι προέκυψε αυτό το πολύμορφο, πολύπτυχο, πολύχρωμο και αστραφτερό κομψοτέχνημα. Ένα ακόμα καύχημα των Ελλήνων. Μια ακόμη πηγή θαυμασμού των λαών τη Γης. Ένας ακόμη διαγγελέας του μεγαλείου της Φυλής.