Ο Τρωικός πόλεμος

Η αργοναυτική εκστρατεία δεν ήταν ούτε η μοναδική ούτε η σημαντικότερη επιχείρηση - περιπέτεια των ηρωικών χρόνων. Κορυφαία από όλες ήταν ο πόλεμος κατά του Ιλίου, τον οποίο περιγράφει ο αρχαιότατος και ενδοξότατος των Ελλήνων ποιητών, ο Όμηρος. Με τις διάφορες φάσεις (πριν, κατά και μετά) του Τρωικού πολέμου ασχολούνται, εκτός από τα δυο κλασικά και πασίγνωστα του Ομήρου, και άλλα έπη, όπως τα: «Κυπρίων έπη», «Αιθιοπίς», «Μικρή Ιλιάς», «Ιλίου πέρσις», «Τηλεγόνβεια» κ.ά.

Ο Δάρδανος, γιος του Δία, ίδρυσε τη Δαρδανία, της οποίας πρωτεύουσα ήταν το Ίλιο ή Τροία. Γιος του Δάρδανου ήταν ο Εριχθόνιος και γιος αυτού ο βασιλιάς Τρώας. Γιος του Τρώα ήταν ο Ίλος, ο ιδρυτής του Ιλίου. Γιος αυτού ήταν ο Λαομέδοντας, τειχιστής του Ιλίου, και αυτού γιος ο Πρίαμος. Παιδιά του Πρίαμου ήταν ο Έκτορας και ο Πάρης.

Ο Πάρης έφτασε κάποτε στο βασιλιά της Σπάρτης Μενέλαο, ο οποίος του παρείχε λαμπρή φιλοξενία. Σε κάποια απουσία του Μενέλαου, ο Πάρης αποπλάνησε τη σύζυγό του Ελένη, την οποία οδήγησε στην Τροία μαζί με αμύθητους θησαυρούς.

Τα έθη της εποχής απαιτούσαν εκδίκηση γι’ αυτή την προσβολή. Έπρεπε ακόμη να ανακτηθεί και η Ελένη και οι αρπαγμένοι θησαυροί. Προκλήθηκε εξέγερση κι αναστάτωση. Ετοιμάστηκε εκστρατεία, στην οποία πρωτοστατούσε ο ατυχής σύζυγος Μενέλαος και ο αδελφός του βασιλιάς των Μυκηνών Αγαμέμνονας. Συντάχθηκαν μαζί τους οι άριστοι των ηρώων όλων των ελληνικών χωρών-πόλεων, και ο κορυφαίος όλων, ο Αχιλλέας, ο ηγεμόνας των Μυρμιδόνων της Θεσσαλίας, των Ελλήνων και των Αχαιών. Φυσικά κι ο πολυμήχανος και πολύτροπος βασιλιάς της Ιθάκης Οδυσσέας.

Ο στόλος που συγκεντρώθηκε ανερχόταν σε 1.186 πλοία και οι άνδρες σε 135.000. Η αναχώρηση έγινε από την Αυλίδα της Βοιωτίας. Όταν έφθασαν στην Τρωάδα τράβηξαν τα πλοία τους στην παραλία. Πριν τη μάχη ανατέθηκε στους Μενέλαο και Οδυσσέα να ζητήσουν από τους Τρώες την επιστροφή της Ελένης και των θησαυρών. Το αίτημά τους απορρίφθηκε. Οι Έλληνες επιχείρησαν 3 φορές να εισέλθουν στην πόλη αλλά απέτυχαν. Άρχισαν τότε να καταστρέφουν τα περίχωρα. Οι Τρώες φοβούνταν να βγουν από τα τείχη τους. Πέρασαν έτσι 9 χρόνια. Τα καράβια άρχισαν να σαπίζουν. Οι Έλληνες φέρθηκαν σκληρά στους κατοίκους των γύρω περιοχών. Σε κάποια από τις εκστρατείες τους συνέλαβαν την κόρη του μάντη του Απόλλωνα Χρώση, Χρυσηίδα, ο οποίος έσπευσε στον Αγαμέμνονα με πλούσια δώρα να τη ζητήσει πίσω. Εκείνος αρνήθηκε πεισματικά. Αυτό προκάλεσε την οργή του Απόλλωνα. Έστειλε λοιμό στο στρατόπεδο των Ελλήνων. Έτσι ο Αγαμέμνονας αναγκάστηκε να δώσει πίσω τη Χρυσηίδα, αλλά απαίτησε ως αντάλλαγμα τη Βρισηίδα, που είχε δοθεί ως λάφυρο στον Αχιλλέα. Ο Αχιλλέας προσβλήθηκε κι αποφάσισε να αποσυρθεί μαζί με τους Μυρμιδόνες από τη μάχη. Συνεχείς εφορμήσεις των Ελλήνων κατά των Τρώων. Η σύζυγος του Πριάμου Εκάβη παρακάλεσε την Αθηνά να διώξει από τα τείχη τον Αχιλλέα. Την επομένη οι Τρώες νίκησαν.

Όσο ο Αχιλλέας απείχε από τον πόλεμο, οι Αχαιοί περιέφραξαν το στρατόπεδό τους με χαράκωμα, όπου και κατέφυγαν. Οι Τρώες δεν επανήλθαν στην πόλη. Στρατοπέδευσαν έξω από αυτή. Την επομένη επαναλήφθηκε η μάχη και ο Αγαμέμνονας έσπρωξε τους Τρώες ως την πόλη. Οι Αχαιοί κατέφυγαν και πάλι στο οχύρωμά τους. Οι Τρώες προσπαθούν να τους εκπορθήσουν. Οι συνθήκες τούς ευνοούν. Εισέρχονται στο οχύρωμα, πλησιάζουν τα πλοία των Ελλήνων, στα οποία κι ανεβαίνουν και από εκεί μάχονται. Οι στιγμές είναι κρίσιμες για τους Έλληνες. Τότε ακούγεται η κραυγή του πολέμαρχου Αίαντα του Τελαμώνιου: «Ντροπή σας, Αργείοι! Η ώρα ήρθε ή να πεθάνουμε ή να σωθούμε…».

Η μάχη κρίθηκε από τη στιγμή που ρίχτηκε σ’ αυτή ο Πάτροκλος, παραπλανώντας τον εχθρό, φορώντας την πανοπλία του φίλου του Αχιλλέα. Έδιωξε μεν τους Τρώες, σκοτώθηκε όμως και ο ίδιος από τον Έκτορα. Γύρω από τη σορό του γίνεται γιγαντομαχία ηρώων διεκδικώντας τη. Η αναμέτρηση κρίθηκε με τη λιονταρίσια επέμβαση του Αχιλλέα για να μην πέσει ακ΄πομα και νεκρός ο φ΄’ιλος του στα χέρια του εχθρού. Τη νύχτα με φοβερή κραυγή όρμησε στο στρατόπεδο των Τρώων. Επακολούθησε ανηλεής σφαγή. Ο Έκτορας ένιωθε ένοχος που δεν είχε επαναφέρει τους πολεμιστές του εντός της πόλεως. Μονομαχία Έκτορα - Αχιλλέα, θάνατος Έκτορα. Σκύλευση του νεκρού από τον Αχιλλέα. Επάνοδος των Αχαιών (Ελλήνων) στα πλοία και παιάνες θριάμβου. Θρήνος και πένθος στην πλευρά των Τρώων. Μαζί τους θρηνεί και η Ελένη το χαμό του Έκτορα. Ο πατέρας του Έκτορα Πρίαμος τόλμησε και πήγε νύχτα στο στρατόπεδο των Αχαιών με πλούσια δώρα - λύτρα και άμαξα για να ζητήσει το νεκρό του γιο. Οδηγήθηκε στη σκηνή του Αχιλλέα. Αυτός ανταποκρίθηκε στο αίτημα του γέροντα πατέρα.

Ο Πάρης, καθοδηγούμενος από τον Απόλλωνα, φόνευσε τον Αχιλλέα. Γύρω από το πτώμα του διεξήχθη φονική μάχη που κράτησε μια μέρα. Οι Αχαιοί οδήγησαν το νεκρό στα πλοία. 17 μέρες και νύχτες τον έκλαψαν και τη 18^η τον έκαψαν.

Για την πανοπλία του Αχιλλέα αναμετρήθηκαν ο Αίας ο Τελαμώνιος και ο Οδυσσέας. Θάνατος του Αίαντα. Στο πλευρό των Αχαιών στάθηκε ο γιος του Αχιλλέα Νεοπτόλεμος, ο οποίος τελικά φόνευσε τον Πρίαμο. Το Ίλιο όμως δεν έπεφτε. Ο Οδυσσέας μεταμορφώθηκε σε ζητιάνο και μπήκε στην πόλη. Μόνο η Ελένη τον αναγνώρισε αλλά δεν τον πρόδωσε. Μαζί συνέλαβαν και σχεδίασαν το τέχνασμα του δούρειου ίππου, τον οποίο κατασκεύασε ο τεχνίτης Επειός. Με αυτόν εισήλθαν οι καλύτεροι μαχητές των Αχαιών στο Ίλιο και το κυρίευσαν. Άλλωστε η καταστροφή της Τροίας είχε αποφασιστεί αμετάκλητα από τους θεούς.

Έτσι, κυριεύθηκε μετά από 10 χρόνια η Τροία με πλήρη καταστροφή. Η θεά Νέμεση, όμως, τιμώρησε τους νικητές, επειδή δε σεβάστηκαν τα ιερά της πόλης. Πολλοί από αυτούς ουδέποτε επέστρεψαν στην πατρίδα τους.