Θεσμικές μεταβολές επί Περικλή

Ένας πολιτικός της εμβέλειας του Περικλή δεν ήταν δυνατόν να μην επιφέρει σημαντικές αλλαγές-τομές στο πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης του κράτους του. Ως σημαντικότερες αναφέρουμε τις εξής:

1. Τότε, πιθανώς, εισήχθη η εκλογή των αρχόντων και άλλων δημόσιων λειτουργών με κλήρωση και όχι με διορισμό. Από το νέο μέτρο εξαιρέθηκαν οι στρατηγοί.

2. Αφαιρέθηκε από τους άρχοντες και τον Άρειο Πάγο κάθε δικαστική αρμοδιότητα που είχαν πριν, εκτός από το δικαίωμα να επιβάλλουν μικρές χρηματικές ποινές.

3. Η εκδίκαση των υποθέσεων, αστικών και ποινικών, ανατέθηκε στα πολυάριθμα δικαστήρια των ηλιαστών, των ενόρκων: από το σύνολο των πολιτών κληρώνονταν κατ’ έτος 6.000 άνδρες, οι οποίοι συγκροτούσαν 10 δικαστήρια των 500 δικαστών. Οι 1.000 ήταν αναπληρωματικοί.

4. Καθιερώθηκε ο δικαστικός μισθός.

5. Καθιερώθηκε ο εκκλησιαστικός μισθός, δηλ. η ημερήσια αμοιβή που έπαιρνε κάθε πολίτης μόλις έμπαινε στην εκκλησία του δήμου.

6. Η πολιτεία ανέλαβε να μισθοδοτεί και να τροφοδοτεί τους πολίτες που υπηρετούσαν την πατρίδα ως στρατιώτες.

7. Καθιερώθηκε και βουλευτικός μισθός.

8. Η εκκλησία του δήμου αναβαθμίστηκε σημαντικά· έγινε σχεδόν η κύρια αρχή άσκησης της εξουσίας.