Το μαντείο των Δελφών

Πολύ νωρίς οι Έλληνες άρχισαν να παρατηρούν όσα ασυνήθιστα συνέβαιναν στον άνθρωπο ή στο φυσικό κόσμο (αστραπές, εκλείψεις, σεισμοί, όνειρα, πετάγματα πουλιών κτλ.), εκλάμβαναν δε αυτά ως καλά ή κακά προμηνύματα για το μέλλον. Ιδιαίτερη σημασία απέδιδαν στα όσα παρατηρούσαν στα σφάγια των ζώων κατά τη διάρκεια της θυσίας τους. Γιαυτό πριν από κάθε σημαντική περίσταση (π.χ. εκστρατεία, μάχη κτλ.) προσφέρονταν στους θεούς θυσί ες για να αποκομίσουν μηνύματα για την πορεία του εγχειρήματός τους.

Από αυτές τις προλήψεις προέκυψε η αντίληψη ότι οι θεοί μερικές φορές έδιναν στους ανθρώπους τη δυνατότητα πρόβλεψης του μέλλοντος. Αυτή δε η δυνατότητα δε συνδεόταν μόνο με ορισμένα χαρισματικά πρόσωπα, αλλά και με ορισμένο τόπο, όπου αυτά ασκούσαν αυτή τη δραστηριότητα, ο οποίος λεγόταν «χρηστήριον». Τέτοια χρηστήρια υπήρχαν πολλά στην Ελλάδα, σπουδαιότερα από τα οποία ήταν της Δωδώνης στην Ήπειρο (του Δία) και των Δελφών στη Φωκίδα (του Απόλλωνα).

Η ίδρυση του μαντείου των Δελφών ανάγεται στους προϊστορικούς χρόνους. Ο χώρος αρχικά ονομαζόταν Πυθώ. Γιαυτό και ο Απόλλωνας λεγόταν Πύθιος και η ιέρειά του Πυθία, οι δε αγώνες που τελούνταν εκεί Πύθια. Τη μεγαλύτερη ακμή του το μαντείο αυτό γνώρισε από τους πρώτους ιστορικούς χρόνους μέχρι τους περσικούς πολέμους. Συνέρρεαν σ’ αυτό όχι μόνο Έλληνες από κάθε γωνιά, αλλά και ξένοι (Αιγύπτιοι, Λυδοί, Φρύγες, Ρωμαίοι κ.ά.).

Αρχικά το μαντείο δεχόταν ερωτήσεις μια μόνο ημέρα της άνοιξης. Αργότερα καθιερώθηκαν μερικές μέρες για κάθε μήνα. Ακολουθούνταν ειδικό και αυστηρό τελετουργικό. Οι απαντήσεις που έδινε η Πυθία ονομάζονταν χρησμοί (=αποφάσεις, προρρήσεις). Αυτοί επηρέαζαν βαθύτατα τα δημόσια πράγματα της Ελλάδας. Πολλοί τέτοιοι χρησμοί έμειναν στην Ιστορία.