Προσπάθειες προσέγγισης με τη Δύση

    1. Το Μάιο του 1294 στέφθηκε συμβασιλέας ο γιος του Ανδρονίκου, Μιχαήλ Θ΄, από τον πρώτο του γάμο με την Ουγγαρέζα πριγκίπισσα Άννα. Ο νεαρός συμβασιλέας (17 ετών) διέθετε αυτό που στερούνταν ο πατέρας του, στρατιωτική νοοτροπία και ικανότητες. Ο Ανδρόνικος αποδύθηκε σ’ έναν αγώνα νυμφεύσεως του Μιχαήλ Θ΄ με μια πριγκίπισσα της Δύσης, και συγκεκριμένα την Αικατερίνη Κούρτναιη. Σε αυτή τη διαδικασία αναμίχθηκε και ο πάπας Νικόλαος Δ΄. Από αυτό το γάμο κάθε πλευρά προσδοκούσε τα δικά της οφέλη: ο Ανδρόνικος τον τερματισμό των βλέψεων-διεκδικήσεων των Λατίνων στον αυτοκρατορικό τίτλο, ενώ οι Λατίνοι και ο πάπας για να επηρεάζουν με ειρηνικό τρόπο τη βυζαντινή πολιτική και διείσδυση του καθολικισμού στην αυτοκρατορική αυλή. Τελικά αυτή η προσπάθεια δεν ευδοκίμησε. Ο Μιχαήλ Θ΄ νυμφεύθηκε τον Ιαν. του 1295 την Αρμένισσα πριγκίπισσα Ρίτα, που μετονομάστηκε Μαρία.

      2. Ο Ανδρόνικος επιδίωξε να διατηρήσει ειρηνικές σχέσεις με τους Βενετούς. Αυτοί ήδη από το 1283 δήλωσαν την αποδέσμευσή τους από τις συμφωνίες τους με το Βυζάντιο. Το επόμενο έτος πρότειναν τη σύναψη νέας συνθήκης, διεκδικώντας υπέρογκες αποζημιώσεις για τις ζημιές που υπέστησαν οι υπήκοοί τους έμποροι κατά την περίοδο 1277-81. Ο Ανδρόνικος ήταν πολύ διστακτικός στη σύναψη μιας τέτοιας συνθήκης. Η συμφωνία τελικά επιτεύχθηκε το 1285, σχεδόν ταυτόχρονα με το θάνατο του Καρόλου Ανδεγαυού. Αυτός ο θάνατος θεωρήθηκε θείο δώρο στο Βυζάντιο. Οι σύμβουλοι του Ανδρονίκου Β΄ τον έπεισαν να διαλύσει το βυζαντινό στόλο, αφού δεν υπήρχε πλέον η απειλή του Καρόλου. Επρόκειτο για άφρονα ενέργεια. Το Βυζάντιο έμεινε έτσι απροστάτευτο απέναντι στους βενετσιάνικο και γενουάτικο στόλους. Ακόμη ματαιωνόταν έτσι κάθε δυνατότητα απελευθέρωσης των νησιών του Αιγαίου. Οι καταστρεπτικές συνέπειες θα φανούν καθαρότερα κατά τον 6ετή πόλεμο με τη Βενετία (1296-1302).

    3. Στενότερες ήταν οι σχέσεις των Βυζαντινών με τους Γενουάτες, εχθρούς του Καρόλου, από ό,τι με τους Βενετούς. Αυτό οδήγησε στη θεαματική αύξηση του γενουατικού εμπορίου στο Αιγαίο και τον Εύξεινο Πόντο. Γιαυτό ο Ανδρόνικος Β΄ κατηγορήθηκε ότι παρέδωσε την αυτοκρατορία στους Γενουάτες. Ακόμα και τη θαλάσσια άμυνα της χώρας βάσισε στους Γενουάτες. Κι ήταν αυτό μια λανθασμένη επιλογή, όπως αποδείχτηκε στις δύσκολες στιγμές.