11. Η Συνθήκη των Σεβρών (10/8/1920)

      1. Στις 10/8/1920 υπογράφηκε στο Δημαρχείο της πόλης των Σεβρών μεταξύ των Συμμάχων και των Συνασπισμένων Δυνάμεων η Συνθήκη Ειρήνης με την οθωμανική αυτοκρατορία.

    2. Μολονότι την ίδια μέρα υπογράφηκαν και άλλες σημαντικές συμφωνίες, αυτή επικράτησε να ονομάζεται Συνθήκη των Σεβρών. Ήταν χωρισμένη σε 13 μέρη που αναλογούσαν στην εξέταση ή ρύθμιση αντίστοιχων ποικίλων διεθνών θεμάτων που απέρρευσαν από το Μεγάλο Πόλεμο, όπως στα καθεστώτα Κων/πολης, Στενών, νησιών του Αρχιπελάγους, Ίμβρου, Τενέδου, Σμύρνης, Αρμενίας κτλ. Οι κυριότερες από τις προβλέψεις της Συνθήκης ήταν 1) η υπό όρους παραμονή της Κων/πολης στην κυριαρχία του σουλτάνου, 2) η παραχώρηση στην Ελλάδα α) της Αν. Θράκης ως την Τσατάλτζα περίπου, β) των νησιών του Αιγαίου πλην της Δωδεκανήσου, γ) κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή της Σμύρνης με ψιλή μόνο σουλτανική επικυριαρχία, 3) η δημιουργία από οθωμανικά εδάφη ανεξάρτητων κρατών (Αρμενίας, Συρίας, Αραβίας κ.ά.), 4) η θέσπιση πλήρους ελευθερίας διέλευσης των Στενών και 5) πολλοί άλλοι επαχθείς για την Τουρκία όροι. Ακόμη: 1) στο Β΄ Μέρος καθορίζονταν τα όρια Ελλάδας – Τουρκίας, 2) στο Γ΄ Μέρος: α) καθορίζονταν με κάθε λεπτομέρεια τα γεωγραφικά όρια της περιοχής της Σμύρνης, β) διαγραφόταν το προσωρινό της καθεστώς, γ) καθοριζόταν η διαδικασία μελλοντικής προσάρτησης της περιοχής στην Ελλάδα, δ) η Τουρκία παραιτούνταν 1) υπέρ της Ελλάδας από τα ευρωπαϊκά εδάφη της, εκτός από εκείνα που της αναγνώριζε η Συνθήκη των Σεβρών, και από τους τίτλους της στην Ίμβρο και στην Τένεδο, 2) υπέρ της Ιταλίας από τα κυριαρχικά της δικαιώματα στα Δωδεκάνησα, ε) αναγνωριζόταν η προσάρτηση της Κύπρου στην Αγγλία.

     3. Η Συνθήκη Ειρήνης έτυχε εχθρικής υποδοχής, όπως ήταν φυσικό, από την Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας.

    4. Με τη Συνθήκη των Σεβρών πραγματοποιούνταν εν πολλοίς το ελληνικό όνειρο/πόθος της Μεγάλης Ιδέας, γιαυτό η είδηση της υπογραφής της προκάλεσε στη χώρα ντελίριο ενθουσιασμού. Στην πραγματικότητα, όμως, η υπογραφή της Συνθήκης σήμαινε για τους Έλληνες/Ελλάδα συνέχιση του πολέμου με την Τουρκία. Διότι χωρίς την οριστική συντριβή του Κεμάλ η Συνθήκη σε πολλές (αν όχι στις περισσότερες) από τις εύνοιές της κινδύνευε να μείνει κενό γράμμα. Ενείχε μέσα της το σπέρμα του θανάτου της…..

   5. Στις Σέβρες την ίδια μέρα υπογράφηκαν ακόμη τρεις συνθήκες ελληνικού ενδιαφέροντος: η «Συνθήκη περί Θράκης», η «Συνθήκη περί προστασίας Εθνικών Μειονοτήτων» και η ελληνο-ιταλική «Συνθήκη περί της Δωδεκανήσου», χωρίς, δυστυχώς, να αναφέρεται τίποτε για το Βορειοηπειρωτικό.