6. Η πρώτη κυβέρνηση Κων. Καραμανλή - Οι εκλογές του 1956

     Ο τρόπος ανάθεσης του σχηματισμού κυβέρνησης στον Καραμανλή καταγγέλθηκε από την αντιπολίτευση ως συνταγματική εκτροπή και νόθευση των κοινοβουλευτικών θεσμίων. Ο βασιλιάς, εντούτοις, δεν παραβίασε διάταξη του Συντάγματος. Ανήκε στη διακριτική του ευχέρεια η επιλογή του πρωθυπουργού.

       Είχε, όμως, τις παρενέργειές της στο Συναγερμό: κορυφαία στελέχη με επικεφαλής το Στ. Στεφανόπουλο υπέβαλαν αυθημερόν πρωτόκολλο διαμαρτυρίας που συνυπέγραψαν οι μισοί περίπου βουλευτές. Κι όμως, στις 6-7/10 η κοινοβουλευτική ομάδα αποδέχτηκε τη βασιλική επιλογή. Ακόμη: στις 12/10 η νέα κυβέρνηση υπερψηφίστηκε από 200 βουλευτές του Συναγερμού (μόνο 6 απείχαν).

     Η κυβέρνηση αποτελέστηκε από τους: Κων. Καραμανλή (πρωθυπουργός και υπ. Εθνικής Άμυνας), Σπ. Θεοτόκη (Εξωτερικών), Ανδρ. Αποστολίδη (Οικονομομικών και, προσωρινά, Συντονισμού), Γ. Ράλλη (Προεδρίας), Α. Γεροκωστόπουλο (Παιδείας), Γ. Βογιατζή (Εμπορ. Ναυτιλίας) και 3 υφυπουργούς.

      Πρώτα μέτρα/αποφάσεις: α) στις 11/10 ανεκλήθη από την Κορέα το εκστρατευτικό σώμα, β) ζήτησε την τροποποίηση της ελληνο-αμερικανικής σύμβασης σχετικά με την ετεροδικία των Αμερικανών στρατιωτικών (η κατάργησή της προκάλεσε μεγάλο πονοκέφαλο στην κυβέρνηση, όταν στις 31/5/57 Αμερικανός στρατιωτικός σκότωσε με το αυτοκίνητό του το βουλευτή της ΕΔΑ Στέφ. Σαράφη· γ) αμνήστευσε τους καταδικασμένους αεροπόρους· δ) υιοθέτησε μέτρα επιείκειας για τους πολιτικούς κρατούμενους, απολύοντας περί τους1100 (εξαιρέθηκαν οι ισοβίτες)· ε) επιδίωξε τη μείωση της έντασης και των εξάψεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που προκλήθηκαν, δικαιολογημένα, από τα «Σεπτεμβριανά», και στ) στο Κυπριακό προσέβλεπε στην επιτυχία των συνομιλιών Μακαρίου – Κυβερνήτη Χάρτινγκ.

    Στις 21/11/55 η Κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή το νομοσχέδιο-εκλογικό νόμο. Για την Κυβέρνηση το προτεινόμενο εκλογικό σύστημα ήταν «πλειοψηφικό με περιορισμένη εκπροσώπηση της μειοψηφίας», ενώ η αντιπολίτευση το ονόμασε «τριφασικό», λόγω των τριών διαφορετικών τρόπων κατανομής των βουλευτικών εδρών. Ψηφίστηκε στις 19/12. Το εκλογικό αυτό σύστημα το επεξεργάστηκαν ο Γ. Ράλλης και ο Δ/ντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Σ. Συριώτης, βασιζόταν δε στο βενιζελικό νόμο 3786/29 για την εκλογή των γερουσιαστών.

     Στις 4/1/56 ο Κ. Καραμ. ανήγγειλε την πρόθεσή του να επισπεύσει τις εκλογές, προσδιορίζοντάς τες για τις 19/2. Αμέσως προχώρησε στην ίδρυση νέου πολιτικού κόμματος, την «Εθνικήν Ριζοσπαστικήν Ένωσιν» (ΕΡΕ). Αποτελέστηκε κυρίως από βουλευτές του ΕΣ. Προσχώρησαν, όμως, στελέχη και από τον ευρύτερο χώρο των Φιλελευθέρων: Ευάγγ. Αβέρωφ-Τοσίτσας, Κων. Τσάτσος, Γρηγ. Κασιμάτης, Δημ. Μακρής κ.ά. Δεν εντάχθηκαν, όμως, οι Στέφ. Στεφανόπουλος και Παν. Κανελλόπουλος. Το νέο εκλογικό σύστημα ευνοούσε την ΕΡΕ, ενώ μπορούσε και ν’ αφανίσει τα δυο μεγάλα κεντρώα κόμματα κ.ά. μικρότερα. Αυτός ο φόβος τα ώθησε ώστε στις 17/1/56 να συμπήξουν έναν ευρύτατο συνασπισμό, τη «Δημοκρατικήν Ένωσιν» (ΔΕ), με όλα σχεδόν τα υπόλοιπα κόμματα. Στην ουσία ήταν εκλογική συνεργασία (τουλάχιστο για την ΕΔΑ ήταν προαποφασισμένο). Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις, του τυπικού δικομματισμού, οι εκλογές έλαβαν πολωτικό χαρακτήρα.

      Από τις εκλογές, όπως αναμενόταν, επικράτησε άνετα η ΕΡΕ (47,4% ψήφοι, 165 έδρες). Το εκλογικό αποτέλεσμα δικαίωσε, συν τοις άλλοις, τη βασιλική επιλογή στο πρόσωπο του Κ. Καραμανλή.

       Στις 29/2 σχηματίστηκε η δεύτερη υπό τον Κ. Καραμανλή κυβέρνηση. Μέλη της: Α. Αποστολίδης (αντιπρόεδρος), Σπ. Θεοτόκης (Εξωτερικών), Κων. Παπακωνσταντίνου (Δικαιοσύνης), Γ. Ραλλης (Συγκοινωνιών και Δημ. Έργων), Π. Λεβαντής (Παιδείας), Β. Παπαρρηγόπουλος (Βορείου Ελλάδος), Δημ. Μακρής (Εσωτερικών), Ευάγγ. Αβέρωφ-Τοσίτσας (Γεωργίας), Κων. Τσάτσος (Προεδρίας), Δημ. Χέλμης (Συντονισμού), Χ. Θηβαίος (Οικονομικών), Λίνα Τσαλδάρη (Κοινωνικής Πρόνοιας) και Γρηγ. Κασιμάτης (Άνευ Χαρτοφυλακίου).