4. Με τη μεγάλη υπερατλαντική Δύναμη

     1. Μετά το Β΄ Παγκ. Πόλεμο οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις πέρασαν από πολλές διακυμάνσεις· οι φάσεις έντασης (πολύ λιγότερες) και ύφεσης διαδέχονταν άλληλες. Οι αφορμές πολλές: ανάμιξη των Αμερικανών στον Εμφύλιο, η γενναιόδωρη βοήθεια στην ανασυγκρότηση της χώρας και η εντεύθεν έντονη αμερικανική επιρροή στα εσωτερικά της, το Κυπριακό και προπάντων η εικαζόμενη έως βέβαιη συμμετοχή της στην επιβολή της δικτατορίας. Η συνετή πολιτική του Κων. Καραμανλή (1974-81) στρογγύλεψε αρκετά τις αιχμηρές γωνίες των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Η διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επανέφερε (αρχικά) την παγερότητα έως ήπια αντιπαράθεση.

   2. Η περίοδος μετά το 1989 σημαδεύτηκε από τις κοσμογονικές αλλαγές στο κομουνιστικό μπλοκ. Αυτό θεωρήθηκε (και ήταν) θρίαμβος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Και ήταν πολύ φυσικό να επηρεάσει ευνοϊκά (θέμα ρεαλισμού) και τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

     Σε αυτό συνέβαλε και η επάνοδος στην εξουσία της ΝΔ (1989). Η νέα Κυβέρνηση έκαμε γρήγορα βήματα στην κατεύθυνση αναθέρμανσης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Έτσι α) στις 30/5/90 μονογραφήθηκε 8ετής (μη ανανεώσιμη) συμφωνία αμυντικής συνεργασίας και για το καθεστώς των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα· β) στις 21/5/90 αναβαθμίστηκαν οι διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας – Ισραήλ (πάγια αμερικανική επιθυμία)· γ) στις αρχές Ιουν. πραγματοποιήθηκε 11ήμερο ανεπίσημο ταξίδι του Κων. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ· δ) η Κύπρος υπέβαλε αίτηση ένταξής της στην ΕΟΚ, και σαν αποκορύφωση, στις 18/7/91 η πανηγυρική υποδοχή στην Αθήνα του Αμερικανού Προέδρου Τζ. Μπους (πρεσβύτερου). Κατ’ αυτήν ο Πρόεδρος ανακοίνωσε την εκμίσθωση δυο φρεγατών στην Ελλάδα και την παράδοση 28 άλλων σκαφών. Κατ’ αυτήν τέθηκε από δημοσιογράφους στον Αμερικανό Πρόεδρο η άνιση μεταχείριση της Ελλάδας σε σχέση με την Τουρκία (κυρίως στο Κυπριακό) και το Ιράκ (στο Κουβέιτ). Επιχείρησε να τη δικαιολογήσει.

     3. Παρά ταύτα την ίδια περίοδο οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις διαταράχθηκαν με επίκεντρο το πρόβλημα της ονομασίας της FYROM και τις μαξιμαλιστικές επιδιώξεις της Ελλάδας δια του Αντ. Σαμαρά κ.ά. Οι ΗΠΑ προσφέρθηκαν να συμβάλουν στη διευθέτηση της διαφοράς. Πιθανόν να χάθηκε από την Ελλάδα μια καλή ευκαιρία επίλυσής της, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν αποδέχθηκε προτάσεις του Αμερικανού διαμεσολαβητή Σάυρους Βανς. Επακολούθησαν οι ελληνο-σκοπιανές εντάσεις της περιόδου 1994-95.

     4. Τον Οκτ. 1993 το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στην εξουσία. Υπουργός Εξωτερικών ανέλαβε (1993/96) ο Κάρ. Παπούλιας. Ενδεικτικό της σημαντικής αλλαγής του κλίματος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις ήταν η επίσημη επίσκεψη στις ΗΠΑ (Απρ. 1994) του, παλαιότερα, αμείλικτου επικριτη τους Ανδρ. Παπανδρέου. Έγινε δεκτός στην Ουάσινγκτον και από τον Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον «μετά βαϊων και κλάδων»! Η αλλαγή συμπεριφοράς ήταν αμφίπλευρη.

      5. Από το φθινόπωρο του 1995 η υγεία του Ανρ. Παπανδρέου εισήλθε σε φάσεις ανέλεγκτης βαρύτητας. Η αντικατάστασή του κατέστη αναπότρεπτη. Τον Ιαν. 1996 πέρασε οριστικά στην Ιστορία. Άρχιζε η περίοδος Κων. Σημίτη στην πρωθυπουργία και στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ. Και άρχισε με τους χειρότερους οιωνούς: την ελληνοτουρκική κρίση στις βραχονησίδες Ίμια, που έφερε τις δυο χώρες στα πρόθυρα του πολέμου. Αποτράπηκε με ενεργή και δραστήρια αμερικανική παρέμβαση. ΄Αφησε πίσω της, όμως, τις «γκρίζες ζώνες» των τουρκικών βλέψεων και της παρατεταμένης αστάθειας. Ο Κων. Σημίτης εξέφρασε στη Βουλή την ευγνωμοσύνη της Ελλάδας στους Αμερικανούς. Η ελληνική κοινή γνώμη, πάντως, διατηρεί έκτοτε έντονες επιφυλάξεις ως προς τους χειρισμούς και την έκβαση της κρίσης.

     6. Τον Απρ. 1996 ο Κ. Σημίτης επισκέφθηκε επίσημα τις ΗΠΑ. Ήταν μια επιτυχημένη επίσκεψη. Έκτοτε οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις εξελίσσονται ομαλά. Δοκιμάστηκαν μόνο –τουλάχιστο σε επίπεδο ελληνικής κοινής γνώμης- την άνοιξη του 1999 εξαιτίας της σοβαρής κρίσης στους κόλπους της Γιουγκοσλαβίας/Σερβίας, αυτή τη φορά για το Κοσσυφοπέδιο, με την πολεμική ανάμιξη του ΝΑΤΟ-Αμερικανών και τον καταστρεπτικό/φονικό βομβαρδισμό της Σερβίας. Ο ελληνικός λαός, σύσσωμος σχεδόν, τάχθηκε στο πλευρό των Σέρβων.