4. Οι οικονομικές δραστηριότητες των     κατοίκων και η καθεστωτική στάση

    1. Γεωργία – κτηνοτροφία: Ήταν από τις περισσότερο διαδεδομένες κι εντονότερες ενασχολήσεις των κατοίκων των νησιών, ιδίως στη Ρόδο, στην Κω, στην Κάρπαθο, στη Λέρο και στην Κάλυμνο. Κατά την περίοδο 1924-36, όμως, το καθεστώς με σειρά μέτρων επιδίωξε την αποσύνδεση του ελληνικού πληθυσμού από τις πατροπαράδοτες αυτές δραστηριότητές του και το πέρασμά τους σε ιταλικά χέρια.

      2. Εμπόριο: Η επαγγελματική αυτή δραστηριότητα πέρασε σταδιακά (εξ ολοκλήρου σχεδόν) στα χέρια μεγάλων ιταλικών εμποροβιομηχανικών εταιρειών, σε πολλές από τις οποίες ήταν μέτοχος ο ίδιος ο Γεν. Διοικητής. Πολλοί τρόποι χρησιμοποιήθηκαν προς τούτο: τα ευνοϊκά δάνεια σε Ιταλούς επιχειρηματίες των ιταλικών τραπεζών που κατέκλυσαν τα νησιά, τα προσκόμματα που έβαζαν οι αρχές στις δανειοδοτήσεις Ελλήνων ενδιαφερομένων, κτλ.

      Στα νησιά εισάγονταν κυρίως υφάσματα, τρόφιμα, σιδερικά, αποικιακά και οικοδομικά υλικά από Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία κ.α. Εξάγονταν λάδι, καπνός, μετάξι κ.ά. Η διακίνηση των εμπορευμάτων γινόταν σχεδόν στο σύνολό τους από τη Ρόδο.

      3. Βιομηχανία: Κατά την πρώτη περίοδο κυριαρχούσαν οι βιοτεχνίες, με πρωταγωνίστριες τη σαπουνοποιία, την οινοπνευματοποιία, των αλευρομύλων, των σιδηρουργείων και των ελαιοτριβείων.

    Το 1922 εισήχθη στα Δωδεκάνησα ο ηλεκτρισμός. Αυτό σηματοδότησε την έναρξη της βιομηχανικής ανάπτυξης. Η κορύφωσή της συντελέστηκε μετά το 1930. Εξυπακούεται ότι πρωταγωνιστές ήταν οι Ιταλοί των νησιών. Κυριότεροι τομείς: οινοποιία (με εστίαση στα επιτραπέζια κρασιά), η οινοπνευματοποιία, η καπνοβιομηχανία, η ηλεκτρική βιομηχανία κ.ά.

        Οι Έλληνες, παρά τη δυσμενέστατη μεταχείρισή τους από τον κατακτητή, όχι μόνο κατάφεραν να διασώσουν πολλές από τις παλιές τους επιχειρήσεις αλλά και να ιδρύουν νέες σε αρκετούς τομείς, υπογραμμίζοντας έτσι και τη δική τους έντονη παρουσία στην οικονομική δραστηριότητα των νησιών.

     4. Τον τραπεζικό τομέα τον έλεγχαν οι Εβραίοι, στους οποίους τώρα προστέθηκαν και Ιταλοί.

       5. Φορολογία: Μέχρι το 1930 διατηρήθηκε το προϋπάρχον επί τουρκοκρατίας φορολογικό καθεστώς. Μετά επιβλήθηκαν νέα φορολογικά μέτρα. Το 1938 ίσχυσε σε όλα τα νησιά το ιταλικό μονοπώλιο καπνού κι επιβλήθηκαν δημοτικοί φόροι. Επόμενος φορολογικός σταθμός ήταν το 1939. Η φορολογική καταπίεση οδήγησε στην ενδυνάμωση του μεταναστευτικού ρεύματος των Δωδεκανήσιων.