2. Οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές. Κυβέρνηση Καραμανλή - Το δημοψήφισμα. Αλλαγή Πολιτεύματος

     Στις 17/11/74 διενεργήθηκαν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές της Μεταπολίτευσης. Η νέα Βουλή θα ήταν ταυτόχρονα και Αναθεωρητική, η Ε΄, επιφορτισμένη με τη σύνταξη και ψήφιση νέου Συντάγματος.

      Οι χουνικοί, όμως, δεν κατέθεταν τα όπλα. Στις αρχές Οκτ. ετοιμάζονταν να ματαιώσουν τις εκλογές και να συλλάβουν τον Κων. Καραμανλή. Χάρη στους Αβέρωφ και Γκίκα ματαιώθηκε και αυτό το σχέδιό τους. Με Συντ. Πράξη δε α) εξαιρέθηκαν της αμνηστίας οι πρωταίτιοι του πραξικοπήματος του 1967, και β) τα αδικήματά τους υπήχθησαν στην αρμοδιότητα του 5μελούς Εφετείου Αθηνών. Στις 22/10 συνελήφθησαν οι πρωτεργάτες της δικτατορικής επιβολής (Γ. Παπαδόπουλος, Ν. Μακαρέζος, Στ. Παττακός κ.ά.) και μεταφέρθηκαν στην Κέα.

    Αποτελέσματα των εκλογών της 17/11: ΝΔ 54,3% (220 έδρες), ΕΚ 20,4% (60 έδρες), ΠΑΣΟΚ 13,6% (12 έδρες), Ενωμένη Αριστερά 9,5% (8 έδρες) και Εθνική Δημοκρατική Ένωσις 1%.

     Αμέσως μετά τις εκλογές σχηματίστηκε η πρώτη Κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης υπό τον Κων. Καραμανλή ως πρωθυπουργό και ως υπουργούς τους: Ευάγγ. Αβέρωφ (Εθνικής Άμυνας), Παναγ. Παπαληγούρα (Συντονισμού), Δημ. Μπίτσιο (Εξωτερικών), Γεώρ. Ράλλη (παρά των Πρωθυπουργώ), Φ. Γκίκα (Δημ. Τάξης), Κων. Στεφανόπουλο (Εσωτερικών) κ.ά.

     Στις 28/11 η Ελλάδα επανήλθε στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Ακόμη, στις 2/12 συγκλήθηκε μετά από χρόνια το Συμβούλιο Σύνδεσης Ελλάδας – ΕΟΚ.

     Στις 8/12 διενεργήθηκε το δημοψήφισμα για τη μορφή του Πολιτεύματος. Στην προεκλογική περίοδο αντιπαρατέθηκαν οι υποστηρικτές της Βασιλευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και οι οπαδοί της Προεδρευομένης Δημοκρατίας. Ο Κων. Καραμανλής τήρησε αυστηρά ουδέτερη στάση. Το αποτέλεσμα ήταν σαφέστατα υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας (69,2%). Το δημοψήφισμα διεξήχθη άψογα, κι έτσι αποκλείστηκε κάποια μελλοντική αμφισβήτηση του Πολιτεύματος.

   Στις 17/12 εκλέχτηκε ως προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας (μέχρι την έγκριση του νέου Συντάγματος) ο πρώην Πρόεδρος του ΣτΕ και ήδη βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ Μιχ. Στασινόπουλος.

      Στις αρχές Ιαν. 1975 κατατέθηκε στη Βουλή το κυβερνητικό Σχέδιο Συντ/τος που καταρτίστηκε από Επιτροπή υπό τον Κων. Τσάτσο. Η αντιπολίτευση το επέκρινε.

       Στις 14/1/75 εγκρίθηκε από τη Βουλή Ψήφισμα, με το οποίο η εκτροπή της 21/4/67 χαρακτηρίστηκε πραξικόπημα και όχι επανάσταση. Άνοιξε έτσι ο δρόμος για την ποινική δίωξη των πραξικοπηματιών. Αμέσως μετά μεταφέρθηκαν από την Κέα για προφυλάκιση οι Γ. Παπαδόπουλος, Στ. Παττακός, Ν. Μακαρέζος, Μιχ. Ρουφογάλης και Ι. Λαδάς. Στη φυλακή οδηγήθηκαν και οι Δημ. Ιωαννίδης, Κων. Παπαδόπουλος και Θ. Θεοφιλογαννάκος.

    Το Φεβρ. 1975 αποτράπηκε στρατιωτικό πραξικόπημα φίλων του Δ. Ιωαννίδη. Συνελήφθησαν 37 επίδοξοι δικτάτορες. Ακολούθησε η αποστράτευση 200 περίπου ανώτατων και ανώτερων αξιωματικών αμφίβολης νομιμοφροσύνης. Στις 22/5 παραπέμφθηκαν για δίκη στο Πενταμελές Εφετείο όλοι οι προφυλακισμένοι δικτάτορες, καθώς και οι Σπαντιδάκης, Γ. Ζωιτάκης και Οδ. Αγγελής (24 συνολικά).

     Στις 7/6 ψηφίστηκε από τους 200 βουλευτές της ΝΔ το νέο Σύνταγμα. Η αντιπολίτευση απείχε. Ως Πολίτευμα καθοριζόταν η Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα δημοκρατικότερα συντάγματα της Ευρωπης. Περιόριζε στο απολύτως αναγκαίο μέτρο τις αρμοδιότητες και προνομίες του ανωτάτου Άρχοντα, ώστε να λειτουργεί απρόσκοπτα και ακίνδυνα το Πολίτευμα. Θεραπεύονταν έτσι και οι αδυναμίες του προηγούμενου Συντάγματος.

     Στις 19/6/75 εκλέχτηκε από τη Βουλή ο πρώτος Πρόεδρος της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. Για τη θέση προτάθηκαν οι Κων. Τσάτσος (από τη ΝΔ) και Παν. Κανελλόπουλος (από ΕΚ, ΕΔΑ και ΚΚΕ εσ.). Εκλέχτηκε άνετα ο πρώτος.

    Με την ψήφιση του Συντάγματος τον Ιούν. 1975 τερματίστηκε η περίοδος αβεβαιότητας και του κινδύνου νέας ανωμαλίας κι εκτροπής.