16. Οι επιχειρήσεις του θέρους του 1921

      1. Ο Κων/νος εγκατέστησε το στρατηγείο του (αρχές Ιουν.) στη Σμύρνη. Ταυτόχρονα η 2^α μερ. από τη Νικομήδεια μετακινήθηκε στην Προύσα και εντάχθηκε στο Γ΄ Σ.Σ. Το 47^ο σύνταγμα από τη Ραιδεστό διατάχθηκε να μεταβεί στη Νικομήδεια για ν’ αντικαταστήσει τη 2^α μερ., η οποία όμως δεν το περίμενε να του παραδώσει την έδρα. Έτσι, το απειροπόλεμο σύνταγμα την ώρα που αποβιβαζόταν δέχτηκε επίθεση κεμαλικών και διαλύθηκε. Ένα σύνταγμα της 2ας αναγκάστηκε να επιστρέψει, για να σώσει την κατάσταση (όχι την πόλη): ν’ αποτρέψει την αιχμαλωσία του 47^ου συντ. και να διευκολύνει την αποχώρηση του ελληνικού πληθυσμού. Η 2^α μερ. κατόρθωσε πολεμώντας να φθάσει στην Προύσα.

    2. Άρχισε να σχεδιάζεται η πρώτη μεγάλη ελληνική επίθεση. Αντικειμενικός σκοπός: η συντριβή των Κεμαλικών στην περιοχή της Κιουτάχειας και η κατάληψη της σιδηρ. γραμμής Κων/πολη – Βαγδάτη από τον κόμβο του Εσκί Σεχίρ ως τον κόμβο του Αφιόν Καραχισάρ. Για τη διεξαγωγή της επιχείρησης η Στρατιά (δύναμης 11 πλήρων μερ. πεζικού και 1 ταξιαρχίας ιππικού) χωρίστηκε σε δυο τμήματα: το βόρειο (Γ΄ Σ.Σ. υπό το Γ. Πολυμενάκο και δύναμη 2 μερ., 7^η και 10^η, και 3 συντ/των πεζικού του βόρειου συγκροτήματος μεραρχιών) και το νότιο (: το νότιο συγκρότημα μεραρχιών, 4^η και 12^η, το Α΄ Σ.Σ. (1^η και 2^η μεραρχίες), το Β΄ Σ.Σ. (5^η και 13^η μεραρχίες) και το μικτό απόσπασμα της 9^ης μερ.). Οι αντιπαρατιθέμενες τουρκικές δυνάμεις: 18 μερ. πεζικού και 5 μερ. ιππικού. Γενικός διοικητής τους ο Ισμέτ Ινονού με έδρα το Εσκί Σεχίρ. Επίκεντρο δε των τουρκικών δυνάμεων ήταν το Αφιόν Καραχισάρ.

     3. Το Γ΄ Σ.Σ. έφτασε στις τουρκικές προφυλακές της Κιουτάχειας στις 2/7, απωθώντας τα απέναντί του τμήματα. Το βόρειο τμήμα μεραρχιών έφθασε κι εγκαταστάθηκε στη γραμμή Καράκιοϊ – Νταμιλάρ (1/7). Το μικτό απόσπασμα έφθασε την 1/7 στο Σουσούζ Καγκά, όπου ήρθε σ’ επαφή με το Γ΄ Σ.Σ. Την ίδια μέρα η 4^η μερ. κατέλαβε το Αφιόν Καραχισάρ όπου επί 5 μέρες αντιμετώπισε αλλεπάλληλες τουρκικές αντεπιθέσεις. Την ίδια μέρα το Α΄ Σ.Σ. έδωσε σκληρές μάχες στο Καραμπουγιουκλού Δαγ και Ρουκλού Δαγ. Οι πρώτες αυτές ελληνικές επιτυχίες θορύβησαν τον Κεμάλ, ο οποίος στις 2/7 έφθασε στην Κιουτάχεια και συνάντησε τον Ινονού.

     Στις 2/7: α) Το Β΄ Σ.Σ. έδωσε σκληρές μάχες στο Ακτσάλ Δαγ και στα υψώματα Τσαούς Τσιφλίκ. β) Το Α΄ Σ.Σ.: ολοκλήρωσε την κατάληψη της γραμμής Καραμπουγιουκλού Δαγ – Ρουκλού Δαγ, έδωσε μάχες σκληρές στην περιοχή Ερικλή και στα υψώματα Νασούχ Τσαλ.

     Στις 3/7: α) Το Γ΄ Σ.Σ. μετά από μάχες έφθασε 15 χλμ. δυτικά της Κιουτάχειας. β) Το Α΄ Σ.Σ. εγκαταστάθηκε στη γραμμή Ακ Ιν – Τσουρτάν – Σαντούκ – Ακ Ολούκ. γ) Το Β΄ Σ.Σ. ολοκλήρωσε την κατάληψη της γραμμής Ακτσάλ Δαγ – Τσαούς Τσιφλίκ.

     Μετά από αυτές τις ελληνικές επιτυχίες, την ίδια μέρα ο Ινονού διέταξε τη σύμπτυξη των μονάδων του στο Εσκί Σεχίρ. Οι Έλληνες αντιλήφθηκαν την κίνηση.

    Στις 4/7 το Β΄ Σ.Σ. κατέλαβε την Κιουτάχεια και στις 6/7 το Γ΄ Σ.Σ. κατέλαβε το Εσκί Σεχίρ.

     4. Η μάχη του Εσκί Σεχίρ (8/7): Ο Ινονού αποφάσισε να εξαπολύσει γενική αντεπίθεση κατά των ελληνικών θέσεων στ’ ανατολικά του Εσκί Σεχίρ. Προηγήθηκαν στις 6 και 7/7 αντεπιθέσεις αντιπερισπασμού κατά των Α΄ και Β΄ Σ.Σ.

Γύρω από το Εσκί Σεχίρ το βράδυ της 7/7 ήταν παραταγμένες 3 ελλ. μεραρχίες (5^η, 7^η και 10^η). Διατάχθηκε η 7^η να κινηθεί νότια. Ταυτόχρονα η 3^η μερ. πήρε εντολή από το Καράκιοϊ να σπεύσει προς ενίσχυση.

     Στο τουρκικό μέτωπο βρισκόταν και ο Κεμάλ. Το πρωί της 8/7 το πρώτο κύμα επιτέθηκε κατά του Α΄ Σ.Σ. στα νότια. Η μάχη κράτησε ως τ’ απόγευμα και οι Τούρκοι υποχώρησαν άτακτα με βαριές απώλειες. Το μεσημέρι ισχυρές τουρκικές δυνάμεις επιτέθηκαν κατά της 7^ης μερ. στα βόρεια. Η επίθεση αποκρούστηκε στις παρυφές του Εσκί Σεχίρ. Το απόγευμα η 7^η αντεπιτέθηκε και καταδίωξε τον εχθρό ως την κορυφογραμμή του Μποζ Δαγ. Ισχυρή τουρκική επίθεση δέχτηκε και η 10^η μερ. Αποκρούστηκε. Μέχρι το βράδυ της 8/7 όλες οι τουρκικές επιθέσεις αποκρούστηκαν. Ο Ισμέτ Ινονού διέταξε ταχεία υποχώρηση που σταμάτησε στην ανατολική όχθη του Σαγγαρίου. Ούτε εκεί θα σταματούσαν αν οι Έλληνες δε διέπρατταν το σοβαρό σφάλμα να μην τους καταδιώξουν συστηματικά και επίμονα.

     Στις 12/7 όλες οι ελληνικές μονάδες επέστρεψαν σε θέσεις άμυνας στ’ ανατολικά του Εσκί Σεχίρ. Απώλειες: α) Ελληνικές: 1491 νεκροί, 6.472 τραυματίες και 110 αγνούμενοι. β) Τουρκικές: πολλοί περισσότεροι νεκροί και τραυματίες και 4.000 περίπου αιχμάλωτοι.

      5. α) Η Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας επέκρινε τον Κεμάλ για την υποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων. Απάντησε ότι αυτοί οι υποχρεωτικοί ελιγμοί θα δημιουργήσουν προβλήματα επιμελητείας κ.ά. στους Έλληνες και θα φέρουν την τελική νίκη.

    β) Από την πλευρά του το Ελληνικό Επιτελείο προβληματιζόταν έντονα σχετικά με την ακολουθητέα τακτική: παραμονή των ελληνικών δυνάμεων στη γραμμή Εσκί Σεχίρ – Αφιόν Καραχισάρ ή προέλαση μέχρι την Άγκυρα και καταστροφή των τουρκικών βάσεων εξόρμησης; Και οι δυο επιλογές είχαν ισχυρά επιχειρήματα.

     γ) Στις 13/7 ο αρχιστράτηγος Α. Παπούλας συγκάλεσε στο Επιτελείο σύσκεψη προκειμένου να συνταχθεί υπόμνημα περί της ακολουθητέας τακτικής, το οποίο θα υποβαλλόταν στους Κων/νο, Γούναρη και Θεοτόκη και στη συνέχεια να παρουσιαστεί στο μεγάλο Πολεμικό Συμβούλιο, που ορίστηκε για τις 15/7 στην Κιουτάχεια. Σε αυτό Κεντρική επιλογή των επιτελών ήταν: προέλαση μέχρι το Σαγγάριο. Υπό ορισμένες, όμως, κρίσιμες προϋποθέσεις θα μπορούσε να συνεχιστεί μέχρι την Άγκυρα. Στο πολεμικό Συμβούλιο έλαβαν μέρος οι: Κων/νος, Β. Δούσμανης, Ξ. Στρατηγός, Α. Παπούλας, Πάλλης, Δ. Γούναρης (πρωθυπουργός) και Ν. Θεοτόκης (υπ. Στρατιωτικών). Κατ’ αυτό διατυπώθηκαν διάφορες απόψεις και τελικά υιοθετήθηκε η πρόταση του υπομνήματος του Επιτελείου. Στη συνέχεια καταρτίστηκε το λεπτομερές σχέδιο της προέλασης.

      δ) Ο Κεμάλ συγκέντρωσε όλες τις διαθέσιμες μονάδες του (72.000 μαχίμους) στ’ ανατολικά του Σαγγαρίου και προχώρησε εσπευσμένα στην οχύρωση της περιοχής.

      6. Πορεία προς το Σαγγάριο: Μπαίνοντας ο Αύγ. άρχισε η προέλαση. Η 3^η μερ., ενισχυμένη, το Γ΄ Σ.Σ. ακολουθούσε τη βόρεια όχθη του Πουρσάκ, ενώ οι 7^η και 10^η μερ. τη νότια. Στο κέντρο της προέλασης βρισκόταν το Α΄ Σ.Σ. Νοτιότερα πορευόταν το Β΄ Σ.Σ. Ο εχθρός αρκούνταν σε ασήμαντες παρενοχλήσεις/παρεμποδίσεις. Οι Τούρκοι, όμως, υποχωρώντας κατέστρεψαν τη σιδ. γραμμή Εσκί Σεχίρ – Μπεϊλίκ Κιοπρού και τις γέφυρες των ποταμών.

      Ολοκληρώνοντας την πρώτη φάση του σχεδίου προέλασης, στις 3/8 η Στρατιά έφθασε στο Μιχαλίτς – Σαρήκιοϊ – Σιβρί Χισάρ – γέφυρα Φετίογλού, μπροστά στην ακάλυπτη πρώτη γραμμή άμυνας των Τούρκων. Στάθμευσε εκεί. Στις 5/8 δόθηκε διαταγή ο κύριος όγκος της Στρατιάς ν’ ακολουθήσει το νότιο κλάδο του Σαγγαρίου και μετά να στραφεί βορειοανατολικά με προορισμό να χτυπήσει τον εχθρό στα βόρεια του ποταμού Γκεούκ Κατραντζή και να τον υπερκεράσει. Σε αυτή την κίνηση μετείχαν 8 μεραρχίες πεζικού και η ταξιαρχία ιππικού. Η 7^η μερ. και ένα σύνταγμα της 9^ης θ’ ακολουθούσαν ευθεία πορεία προβαίνοντας σε επιθέσεις αντιπερισπασμού.

   Στις 6/8 η ελλ. Στρατιά συνέχισε την πορεία της με τις δυνάμεις της συμπαραταγμένες: το Γ΄ Σ.Σ. στα βόρεια, το Α΄ στο κέντρο και το Β΄ στα νότια. Την οδυνηρότερη διαδρομή είχε η 9^η μερ. του Β΄ Σ.Σ., αφού ήταν υποχρεωμένη να πορευτεί μέσα από την Αλμυρά Έρημο και ν’ αντιμετωπίσει τον αφόρητο καύσονα του Αυγ. και την άμμο.

     Στις 10/8 τα Α΄ και Γ΄ Σ.Σ. έφθασαν στη νότια όχθη του Γκεούκ Ινλάρ Κατραντζή και οι προπορευόμενοι ήρθαν σ’ επαφή με τις οχυρωμένες τουρκικές θέσεις. Οι Τούρκοι είχαν επισημάνει τις ελληνικές κινήσεις.

   Κατά την πορεία αναφάνηκαν τα πρώτα επικίνδυνα προβλήματα για τις ελληνικές δυνάμεις: έλλειψη νερού για ανθρώπους και ζώα, και σχεδόν ανυπέρβλητες δυσχέρειες στον ανεφοδιασμό σε τρόφιμα και πολεμοφόδια. Οι απώλειες προέρχονταν κυρίως από αρρώστιες. Από την άλλη, η ανύπαρκτη τουρκική αντίσταση και η ελπίδα ότι στην Άγκυρα θα τελειώσει η μεγάλη ταλαιπωρία/περιπέτεια διατηρούσαν το ηθικό του στρατού ακμαίο.

7. Η μάχη του Σαγγάριου (10-29/8): Με το ξημέρωμα της 10/8 άρχισε καθ’ όλο το μήκος του μετώπου της ελλ. Στρατιάς γενική επίθεση για να διασπάσουν την τουρκική άμυνα στην περιοχή του Ινλάρ Κατραντζή – Ιλιτζά και την υπερκέρασή του από ανατολικά. Το κύριο βάρος της επίθεσης είχε το Α΄ Σ.Σ., ενώ στο Β΄ ανατέθηκε η υπερκέραση και το Γ΄ ενεργούσε ενισχυτικά από δυτικά.

    Το τέλος της πρώτης ημέρας βρήκε: το Β΄ Σ.Σ. στη γραμμή Κιουτσούκ Γιαϊτσί – Σαατλί – Καρπουζλί, το Γ΄ Σ.Σ. στα υψώματα της νότιας όχθης του παραπόταμου Γκεούκ, και το Α΄ είχε τη σπουδαιότερη επιτυχία του με την 1^η μερ. του, η οποία με ορμητική έφοδο κατέλαβε το νοτιοδυτικό τμήμα του ορεινού όγκου Μανγκάλ Δαγ. Τη νύχτα 10 προς 11/8 η 5^η τουρκική μερ. που το κρατούσε κένωσε και το ανατ. τμήμα του Μανγκάλ Δαγ, στο οποίο προωθήθηκε η 1^η ελλ. μερ. Δυστυχώς το ελλ. Στρατηγείο δεν αξιολόγησε ορθά αυτή την επιτυχία. Διότι, αντί να προσπαθήσει να κρατήσει αυτές τις θέσεις, διέταξε τις 1^η και 2^η μερ. να καταλάβουν τη νύχτα την τουρκική αμυντική τοποθεσία Ταμπούρ Ογλού. Ο αιφνιδιασμός της 2^ης απέτυχε με σοβαρές απώλειες. Η 1^η μερ. υποχρεώθηκε στις 11.30΄ μ.μ. να σπεύσει στο Τουρμπέ Τεπέ προς ενίσχυση της 2^ης. Το πρωί της 12^ης οι δυο μεραρχίες με ορμητικές επιθέσεις κατέλαβαν τις θέσεις Τουρμπέ Τεπέ, Κανλί Γκιόλ και Ιντζιρλίκ για να τις ανακαταλάβουν το βράδυ οι Τούρκοι. Τη νύχτα 13 προς 14/8 το Α΄ Σ.Σ. αντεπιτέθηκε και οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την πρώτη γραμμή άμυνάς τους στην τοποθεσία Ταμπούρ Ογλού και συμπτύχθηκαν σε ενδιάμεση αμυντική τοποθεσία.

     Στις 11/8, απόγευμα, το Γ΄ Σ.Σ. επιτέθηκε στη βόρεια όχθη του Γκεούκ. Η επίθεση εξελίχθηκε με βραδύτητα λόγω δυσμενών εδαφολογικών και αμυντικών συνθηκών. Η επίθεση εντάθηκε από το απόγευμα της 15^ης. H κατάληψη της θέσης Ταρλά Μπαϊρ, που δέσποζε στη συμβολή των Γκεούκ – Σαγγαρίου επέτρεψε τον ανεφοδιασμό της Στρατιάς και την επανασύνδεσή της με την 7^η μερ. από τα δυτικά του Σαγγαρίου.

Όταν τα Α΄ και Γ΄ Σ.Σ. μεταφέρθηκαν στη νότια όχθη του Γκεούκ, η 7^η μερ. διατάχθηκε να γεφυρώσει το Σαγγάριο. Αυτό έγινε αρχικά στις 11 προς 12/8. Ως τις 17/8 η 7^η κατάφερε να επεκτείνει τις ζεύξεις και μετά από σκληρές μάχες, και πορευόμενη ανατολικά, κατέλαβε την πρώτη απέναντί της εχθρική αμυντική τοποθεσία, στη γραμμή Ντουά Τεπέ – Καρτάλ Τεπέ – Καρά Δαγ και έτσι πήρε επαφή με το Γ΄ Σ.Σ. όπου και εντάχθηκε.

     Το βράδυ της 12/8 το Β΄ Σ.Σ. πήρε εντολή να επιτεθεί στην τοποθεσία Καλέ Γκρότο και να υπερκεράσει τις τουρκικές αμυντικές γραμμές από ανατολικά, Έτσι, το πρωί της 13^ης οι δυο της πρώτης γραμμής μεραρχίες του επιτέθηκαν στις απέναντί τους εχθρικές θέσεις. Το πρωί της 14^ης το 43^ο σύνταγμα εκδήλωσε επίθεση στην κύρια τοποθεσία του Καλέ Γκρότο. Οι Τούρκοι αμύνθηκαν πεισματικά όλη τη μέρα. Στις 9 μ.μ. το 43^ο κατέλαβε με τις ξιφολόγχες την ψηλότερη κορυφή του Καλέ Γκρότο. Τα υπολείμματα των υπερασπιστών της τράπηκαν σε φυγή. Στα δυτικά η προέλαση της 13^ης μερ. αρχικά ανακόπηκε, το βράδυ όμως κατέλαβε τα υψώματα στα νότια του Σερεφλί.

    Η ελληνική δραστηριότητα και επιτυχία στ’ αριστερά ανησύχησε τους Τούρκους. Γιαυτό στις 15/8 ο Κεμάλ έσπευσε στο μέτωπο και διέταξε να υπερασπιστούν το Καλέ Γκρότο μέχρι και τον τελευταίο στρατιώτη.

      Ενώ το 43^ο σύντ. της 5^ης ελλ. μερ. κρατούσε το Καλέ Γκρότο, το 44^ο επιτέθηκε κατά του Ουλού Δαγ. Οι αμυνόμενοι Τούρκοι, όμως, διέθεταν συντριπτικά υπέρτερες δυνάμεις από τους επιτιθέμενους. Γιαυτό χρειάστηκαν ενισχύσεις για να κατορθώσει μόλις το απόγευμα της 15/8 να καταλάβει τα νότια αντερείσματα του Ουλού Δαγ, αφού υπέστη σοβαρές απώλειες.

     Στις 16/8 η 5^η μερ. συνέχισε τις επιθέσεις στο Ουλού Δαγ με άλλες, πιο φρέσκες, μονάδες. Η επίθεση κράτησε από τις 3 ως τις 8 μ.μ., οπότε οι Τούρκοι συμπτύχθηκαν.

      Στις 17/8 το 43^ο σύντ. κατέλαβε το ύψωμα Τραπεζοειδές, ενώ στις 18 η 9^η μερ. κατέλαβε το ύψωμα Κιζέλ Κογιουνλού. Αυτό ήταν και το τελευταίο επεισόδιο της μάχης του Καλέ Γκρότο. Μετά από αυτό, το ενδιαφέρον του Ελληνικού Στρατηγείου στράφηκε στον τομέα των Α΄ και Γ΄ Σ.Σ., εγκαταλείποντας το σχέδιο υπερκέρασης του εχθρού από τα αριστερά.

      Ενώ το Β΄ Σ.Σ. διεξήγαγε επικό και πολύνεκρο αγώνα στο Καλέ Γκρότο, τα Α΄ και Γ΄ επανέλαβαν την πολεμική τους δράση στα ορεινά συγκροτήματα Αρντίς Δαγ και Τσαλ Δαγ. Η εξόρμησή τους άρχισε χαράζοντας η 16/8. Οι Τούρκοι συμπτύχθηκαν στη γραμμή Χορχόλ – Σαγουντζάλι. Στις 17/8 το Γ΄ Σ.Σ. κατέλαβε τη δυτική κορυφή του Τσαλ Δαγ. Την επομένη αντιμετώπισε αλλεπάλληλες τουρκικές αντεπιθέσεις. Το Α΄ Σ.Σ. επανέλαβε την επιθετική του δραστηριότητα στις 19/8. Κατέλαβε ολόκληρη την πρώτη τουρκική γραμμή άμυνας στο Αρντίζ Δαγ. Το Α΄ Σ.Σ. μετά τις 20/8 διέκοψε την επιθετική του δραστηριότητα.

      Αντίθετα, το Γ΄ Σ.Σ. στο αριστερό της ελλ. άμυνας συνέχισε να επιτίθεται ως τις 23/8. Σε αυτό το διάστημα: α) σταθεροποίησε τις θέσεις του στη γραμμή που είχε καταλάβει, β) κατέλαβε τα υψώματα στα ΒΑ. του χωριού Καραγιαφσάν, γ) έχασε και επανακατέλαβε (με βαριές απώλειες) τη θέση Καρακουγιού, δ) κατέλαβε το ύψωμα Τασλί Τεπέ και την κορυφογραμμή στα χωριά Εσκί Πολατλί και Μεντεσέ. Σκοπός: η διεύρυνση του προγεφυρώματος στην ανατ. όχθη του Σαγγάριου.

     Από τις 20/8 το ελλ. Στρατηγείο άρχισε να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο επιστροφής στις θέσεις που κατείχε στις 9/8, μετά τη μάχη του Εσκί Σεχίρ, αφού δεν επαληθεύτηκαν οι σχεδιασμοί του προώθησης και κατάληψης της Άγκυρας. Προς τούτο, στις 22/8 το Επιτελείο της Στρατιάς συνέταξε έκθεση όπου εξετάζονταν τα συν και τα πλην συνέχισης της επίθεσης. Αυτή επιδόθηκε στον υπουργό Στρατιωτικών που βρισκόταν στην Προύσα. Ο Ν. Θεοτόκης δε θέλησε να ενεργήσει αμέσως προς τον πρωθυπουργό. Στις 26/8 έλαβε τηλεγράφημα από τον αρχιστράτηγο Α. Παπούλα, ο οποίος θεωρούσε επικίνδυνη τη συνέχιση των επιχειρήσεων και πρότεινε τη σύναψη ανακωχής. Αυτός, έκπληκτος, ενημέρωσε αμέσως τον πρωθυπουργό. Στις 28/8 ο πρωθυπουργός τηλεγράφησε ότι αφήνει στην απόλυτη διακριτική ευχέρεια της στρατιωτικής ηγεσίας ν’ αποφασίσει το καλύτερο με κριτήριο την ασφάλεια των μονάδων. Έθετε, όμως, και τούτον τον περιοριστικό όρο: τυχόν υποχώρηση/σύμπτυξη, αυτή θα πρέπει να γίνει στη δυτική όχθη του Σαγγαρίου, ελπίζοντας ότι με συνεχείς ελληνικές επιθέσεις θα αναγκάζονταν οι κεμαλικοί να ζητήσουν ανακωχή.

    Στις 29/8 ο Παπούλας, απαντώντας στο πρωθυπουργικό τηλεγράφημα, ανέφερε ότι η Στρατιά δέχεται αντεπίθεση και ότι η γραμμή τελικής σύμπτυξης θα έπρεπε να είναι στ’ ανατολικά του Εσκί Σεχίρ. Στο μεταξύ η αδράνεια των Α΄ και Β΄ Σ.Σ. επέτρεψε στους Τούρκους να συγκεντρώσουν όλη τους την πίεση στον τομέα του Γ΄ Σ.Σ. Τα Α΄ και Β΄ Σ.Σ. διατάχθηκαν να εκδηλώσουν αντεπιθέσεις αντιπερισπασμού. Το Β΄ παρέλειψε να εκτελέσει τη διαταγή, διότι πριν τη λάβει, ο διοικητής του αυτόβουλα διέταξε σύμπτυξη. Μετά, όμως, από διαταγή του Παπούλα επανήλθε στην αντεπίθεση. Έτσι, το βράδυ της 29/8 ο Κεμάλ υποχρεώθηκε να αναστείλει τις επιχειρήσεις του.